3/20/2008

* Bir FATiH,Bir RUM,Bir KADI ve ADALET ANLAYISI *


Fatih namina yakisir bir Camii yaptiriyordu. Caminin mimari "ipsilanti Efendi" isimli bir Rum'du. Fatih'in emrine karsi gelip kullanilacak mermer sütunlardan birazini uygunsuzca kesti.

Bunu duyan Fatih cok öfkelendi ve Müftüye(Seyhülislam) danismayarak mimarin sag elini bilekten kestirdi. Bunun üzerine Rum mimar kadiya gitti ve zamanin Istanbul kadisi Sari Hizir Celebi durumu inceledikten sonra Padisahi cagirdi.

Padisah mahkemeye geldi. Tam oturmak üzereyken kadi gürledi: "Hasminla mürafaa-i seri olacaksin(yüzleseceksin), ayaga kalk!" Istanbul'la birlikte nice ülkeler, kralliklar fetheden padisah, ayaga kalkti. Ipsilanti Efendi'yle yüzlestirildi. Mimar sikayetciydi. Fatih ise mimarin elini kestirdigini kabul ediyordu. Sahitler dinlendikten sonra Kadi Hizir Celebi, kararini bildirdi: "Mimarin elini kestiren davalinin eli kesilecek, Kisasa kisas yapilacaktir."

Fatih sessizdi. Mimar ipsilanti Efendi ise karara sasirip bir müddet öylece donakalmisti. Sonra gözlerinden yas damlalari akarken yere diz cöktü:
"Hayir, davamdan vazgectim!" dedi, "Bu asr-i adalet karsisinda da Müslüman oldum. Padisahin eli kesilmesin. Bunun adi 'af'sa affediyorum, bu cihangire kiyilmasin..."
Kadi, bunun üzerine kararini degistirdi. Padisah,Mimar Ipsilanti Efendi ve ailesini gecindirecekti. Iyi bir ev verecek, masraflarini kendi kesesinden karsilayacakti. is böylece tatliya baglanmis oldu. Mimar hala saskin vaziyetteydi, bu nasil bir adalet ahlakiydi böyle...

Ve herkes mahkeme salonunu terk etti. Kadi ile padisah yalniz kaldilar. O anda Sultan Mehmed kilicini kinindan cikarip göstererek:
"Eger benim padisahligimdan korkup iltimas gecseydin, haksiz karar verseydin, vallahi su kilicla basini ucururdum!"
Kadi Hizir Celebi yanibasindaki minderi kaldirdi. Altindaki demir topuzu eline alip padisaha gösterdi ve; "Ey Hünkarim, sen de padisahligindan gururlanip seriat mahkemesine saygisizlik etseydin, karara itaat etmeseydin, vallahi bende su topuzla basini ezecektim!... ''

Fatih'in adalet anlayisi ve o zamanin hakimlerinin adaleti iste böyleydi. Bir Rum mimar ile cihangir bir padisahi ayirt etmiyordu...
Ve Osmanli Devleti, kilicla kalemin gölgesinde yükseldikce yükseliyor, büyüdükçe büyüyordu...

Hiç yorum yok: